Ortodonti Ana Bilim Dalı, Diş Hekimliği Fakültelerinin klinik birimlerinden bir tanesi olup, fakültelerin kliniklerinde tedavi; profesör ve doçent öğretim üyeleri gözetiminde uzman diş hekimleri, uzmanlığını yapan diş hekimleri ve stajyer diş hekimleri tarafından yapılmaktadır. Ortodonti uzmanı olan diş hekimleri ise, 5 yıllık Diş Hekimliği Fakültesi’ni bitirdikten sonra Ortodonti Ana Bilim Dalında en az 4 sene uzmanlık yapmış ve uzmanlık bitirme tezi vermiş olan diş hekimleridir. Ortodonti tedavisinde amaçlanan; bozuk gelişmiş dişler ve dolayısıyla bozuk olan çene yapısının, hem estetik hem de fonksiyonlarını yerine getirebilir bir hale ulaştırmak ve böylece kişinin yaşam kalitesini yükseltmektir.
Ortodonti tedavisi her yaşta uygulanabilen bir tedavidir. Çocuk yaşlarda tedavi edilmeyen çarpık dişler, yaş ilerledikçe ve ağızdaki tüm dişler tamamlandıkça çok daha büyük çene sorunlarına ve görüntü bozukluklarına yol açarlar. Zaman ilerledikçe, birbirinin üzerine binen dişler nedeniyle oluşan çapraşıklıklar, dişlerin uygun şekilde ve düzenli fırçalanmaması sonucu oluşan diş çürükleri ve diş eti hastalıkları ile birleşir. Bu sebeple de gereksiz yere diş kayıpları yaşanabilir. Ayrıca çarpık dişler nedeniyle yanlış kapanan çene yapısı, ağrılara, diş yüzeylerinin aşınmasına, çiğneme ve konuşma bozukluklarına, çene kemiği ve diş eti hasarına yol açabilir. Ortodonti tedavisi; diş sağlığı ile beraber çene yapınızı da değiştiren bir tedavi yöntemi olduğundan, konuşmanızın ve gülümsemenizin de düzelmesini sağlayacaktır.
Her bireyin ağız yapısı ve çene kapanışı farklıdır. Dolayısıyla ortodonti tedavisi ağız yapısı incelenerek, panoramik röntgen çekilmesi ile başlar. Ortodonti uzmanı olan diş hekimi, her bireye özel bir ortodonti tedavi programı hazırlar. Çocuklarda ilk diş yapısı kontrolü; en geç 7 yaşında yapılmış olmalıdır. Bu yaşta süt dişleri düzgün sıralanmış görünse de ortodonti uzmanı yapacağı gözlemle gizli kapanış bozukluklarını tespit edebilir. Eğer simetrik olmayan bir yüz yapısı, ağızdan nefes alma, çiğneme ve konuşmada bozukluk varsa ortodontik tedavi gerekli olabilir. Bunun dışında parmak emme, dudak ısırma veya tırnak yemek gibi alışkanlıklar, aşırı ileride veya aşırı geride çene, dişlek üst çene yapısı, alt ve üst çenenin birbiri ile temas etmemesi ve süt dişlerinin çok erken veya çok geç değişmesi ortodontik tedaviye ihtiyaç duyulabileceğinin işaretleridir.
Eğer ortodonti tedavisine erken başlanırsa, çene yapısı tamamen düzeltilebilir veya ileride yapılması planlanan tedavinin çok daha kısa sürmesini sağlayabilir. Ayrıca erken tedavi parmak emme, tırnak yeme gibi kötü alışkanlıkları engeller, nefes almayı kolaylaştırır, çene büyümesini durdurur, üst çenedeki dişlek yapıyı tamamen düzeltebilir ve çocuğun kendine güven duymasını sağlar. 7 yaşında ortodontik kontrol yapılmadıysa bile 9 ile 15 yaşları arasında tedavi uygulanabilir ve yine erken dönem teşhis sınıfına girebilir. Günümüzde ilerleyen teknoloji sayesinde dişe takılacak teller ve braketler, saydam olarak da uygulanabilmekte ve çocuğun dış görünümünde sosyal yaşantısını etkileyecek belirgin bir değişikliğe sebep olmamaktadır. Bu saydam braketler, aynı zamanda ileri yaşlarda uygulanacak olan ortodontik tedavinin de en büyük yardımcısıdır. İleri yaşlarda yapılan tedavi daha uzun sürse ve gece protezi kullanılmazsa geri gelme ihtimali daha yüksek olsa da bugün çocukluğunda ortodontik tedavi görmemiş pek çok yetişkin, ileri yaşlarda bu tedaviye başlamaktadır.
Eğer ortodontik tedavi sebebiyle ağızda aparey varsa; her yemekten sonra dişler mutlaka braketlere zarar vermeden fırçalanmalı, diş ipi ile diş araları temizlenmeli, braketlere zarar vermemek için şeker, sakız çiğnenmemeli, ısırılarak hiç bir şey yenmemeli, yiyecekler küçük lokmalar halinde yenilmeli, çekirdekli meyveler bıçakla kesilerek tüketilmelidir. Diş tellerine alışma süresi 10 gün kadar sürebilir. Bu sürede dişinizde hassasiyet olacaktır. Ayrıca yanaklarda yaralar oluşabilir. Bu durumda doktorunuzun vereceği özel malzeme ile tel uçları kapatılabilir veya tellerin yönü doktorunuz tarafından değiştirilebilir.