Kelime anlamı olarak ağız içi teşhis anlamına gelen Oral Diagnoz ve Radyoloji; diş hekimliği fakültelerinde, özel hastanelerde veya diş kliniklerinde hastaların tedavisine başlanmadan önce ilk ziyaret ettikleri kliniktir. Oral Diagnoz ve Radyoloji kliniğinde uzman diş hekimleri tarafından; ağız içi muayenesi yapılır ve diş ve çene yapısını gösteren panoramik röntgen çekilir. Bu aşamadan sonra ise hastaya özel tedavi planı çıkartılır ve ilgili bölümde tedavi olması sağlanır. Ancak ağızda sadece çürük dişler, gömük dişler veya çekilmiş diş eti gibi problemler görülmez. Yanak, damak ve çene kemikleri üzerinde bulunan yumuşak dokularda görülen hastalıklar da olabilir. Oral Diagnoz ve Radyoloji kliniğinde, vücudun başka bir yerinde bulunan ancak ağız içi dokularında belirti veren diyabet ve Behçet hastalıkları gibi sistemik hastalıkların ve herkes ve aft gibi ağız içi doku hastalıklarının da teşhisi ve tedavisi yapılır.
Başarılı bir diş tedavisi, tüm hastalıklarda olduğu gibi ancak iyi bir teşhis konmuşsa yapılabilir. Bu açıdan bakıldığında Oral Diagnoz, aslında çok önemli bir görevi yerine getirmektedir. Ağız içi muayene; yüz, çene ve çene eklemi, dudaklar, damak, dil, burun ve boyun bölgelerinde bulunan tüm yumuşak dokuları kapsar. Ayrıca diş dizilimi ve köklerinin de net bir şekilde görülebilmesi için panoramik röntgen çekilmelidir. Ağızda bulunan diş eti çekilmeleri, bakteri plakları, diş taşları, fistüller, çürükler, üst üste binen dişler ve çene kapanışları değerlendirilir. Bu aşamada henüz ağrı olmayan dişler veya çekilmeye yeni başlamış diş etleri de değerlendirilerek, koruma tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca tedavi için gelen hastalara mutlaka var olan kalp, damar, tansiyon, alerji, astım, diyabet, hormonal rahatsızlıkları ve düzenli kullandıkları ilaçlar sorulmalıdır. Bu tip rahatsızlıkların varlığı, hem tedavi yöntemini hem de tedavide kullanılacak ilaçları değiştirecektir. Oral Diagnoz ve Radyoloji kliniğinde hastanın tüm hikâyesi alınarak diş tedavisi planlanacaktır. Hastanın diş tedavisinden beklentileri öğrenilir ve muhtemel sonuçlar hastaya detaylı olarak anlatılarak tedavi önerilir.
Diş tedavilerine yardımcı olan en etkili yöntemlerden bir tanesi de; radyolojik tetkiklerdir. Bu tetkikler; dental tomografi, ağız içi ve ağız dışı röntgenler, panoramik röntgenler ve periapikal röntgenler olarak değerlendirilebilir. Bunlardan dental tomografide; normal röntgen ile görülemeyecek aksiyel, sagital ve koronal açılardan çok sayıda kemik ve yumuşak doku görüntüleri alınır. Bu görüntüler ayrıca ileri seviyede özel yazılımlar ile yeniden yapılandırılarak, görüntü alınması istenen bölgenin istenilen açıdan ve her yönden görüntülenmesi sağlanır. Teşhis için gerekli olan tüm detayı ve doğru ölçümü veren bu kesitler, tedavide de yol gösterici olacaktır. Ağız içi ve ağız dışı röntgenler, her diş hekimi muayenehanesinde de rahatlıkla alınabilen ve tek veya bir kaç dişi gösteren periapikal röntgenlerdir. Bu röntgen görüntülerinde diş ile beraber kökü, kemik kayıpları, çürükler, diş ve diş kökü enfeksiyonları rahatlıkla görülebilir.
Panoramik röntgenler, ağızda bulunan dişlerin tamamı ile birlikte gömük dişleri, çene kemik yapısını, ağızda bulunan boşlukları ve çene eklemlerini gösteren röntgenlerdir. Kontrol amaçlı ağız muayenesinde, gömük dişlerin çekilmesinde, kist veya tümörlerin tespit edilmesinde, bir veya bir kaç tane implant uygulanması gibi cerrahi uygulamalarda kullanılır. Periapikal röntgenler ise; panaromik röntgende tespit edilen diş rahatsızlıkları ile ilgili daha detaylı görüntü alınması amacıyla kullanılan yöntemdir. Detaylı görüntü alınması açısından panaromik röntgenlere göre daha üstün bir görüntü alınır. Ancak panoramik röntgende maruz kalınan radyasyon oranı, periapikal röntgenlere göre çok daha düşüktür.